Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các doanh nghiệp, việc quảng cáo trở thành con dao hai lưỡi. Một mặt, nó mở ra cánh cửa thương mại, nhưng mặt khác, lại tiềm ẩn nguy cơ từ việc quảng cáo sai sự thật. Bài viết này của kế toán Vina sẽ đi sâu vào vấn đề này, giúp bạn hiểu rõ hơn về những tác động của quảng cáo sai sự thật và các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi của cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Quảng cáo sai sự thật là như thế nào?
Theo khoản 9, Điều 8 của Luật Quảng cáo 2012, quảng cáo sai sự thật được hiểu là những thông tin không chính xác hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh cũng như khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ của tổ chức hoặc cá nhân.
Cụ thể, điều này liên quan đến các yếu tố như số lượng, chất lượng, giá cả, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, và thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã được đăng ký hoặc công bố. Việc hiểu rõ các khía cạnh này là rất quan trọng để đảm bảo rằng quảng cáo không chỉ hấp dẫn mà còn chính xác và minh bạch.
Xử lý vi phạm quảng cáo sai sự thật
Mức xử phạt hành chính đối với hành vi quảng cáo sai sự thật
Hành vi quảng cáo sai sự thật có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 5, Điều 34 của Nghị định 38/2021/NĐ-CP. Mức phạt tiền dao động từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng. Tuy nhiên, mức phạt này sẽ không áp dụng trong những trường hợp đặc biệt được quy định tại khoản 4, Điều 51, điểm b khoản 4, Điều 52, khoản 1, Điều 60, và điểm c khoản 1, Điều 61 của cùng nghị định.
Mức truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi quảng cáo sai sự thật
Nếu hành vi quảng cáo sai sự thật đủ yếu tố cấu thành tội phạm, người vi phạm có thể bị xử lý hình sự theo Điều 197 của Bộ Luật Hình sự 2015 về tội quảng cáo gian dối. Cụ thể:
- Đối với những cá nhân đã từng bị xử phạt vi phạm hành chính hay kết án về tội này mà vẫn tiếp tục vi phạm, mức phạt có thể từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, hoặc phạt cải tạo không giam giữ lên đến 3 năm.
- Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cùng với hình thức cấm hành nghề hoặc thực hiện công việc nhất định từ 1 đến 5 năm.
Các hành vi cấm trong hoạt động quảng cáo
Theo Điều 8 của Luật Quảng cáo 2012, có một số hành vi bị cấm trong hoạt động quảng cáo như sau:
- Quảng cáo sản phẩm bị cấm: Không được quảng cáo những sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ theo quy định tại Điều 7 của Luật.
- Tiết lộ bí mật nhà nước: Quảng cáo không được tiết lộ thông tin bí mật, gây tổn hại đến độc lập, chủ quyền quốc gia, cũng như an ninh và quốc phòng.
- Thiếu thẩm mỹ: Quảng cáo không được vi phạm thẩm mỹ, trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của Việt Nam.
- Ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị: Hành vi quảng cáo không được làm ảnh hưởng tiêu cực đến mỹ quan đô thị, trật tự an toàn giao thông và an toàn xã hội.
- Xúc phạm danh dự: Không được quảng cáo gây tổn hại đến sự tôn nghiêm của Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca, Đảng kỳ, cũng như danh dự của anh hùng dân tộc và lãnh đạo Đảng, Nhà nước.
- Kỳ thị và phân biệt: Quảng cáo không được mang tính chất kỳ thị dân tộc, phân biệt chủng tộc, hay xâm phạm tự do tín ngưỡng, tôn giáo, định kiến về giới và người khuyết tật.
- Xúc phạm nhân phẩm: Không được xúc phạm uy tín, danh dự và nhân phẩm của tổ chức, cá nhân.
- Sử dụng hình ảnh mà không có sự đồng ý: Quảng cáo không được sử dụng hình ảnh, lời nói, hay chữ viết của cá nhân mà không có sự đồng ý của họ, trừ khi được pháp luật cho phép.
- Thông tin sai lệch: Quảng cáo không được gây nhầm lẫn hoặc không chính xác về khả năng kinh doanh, cung cấp sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ; cũng như thông tin về số lượng, chất lượng, giá cả, công dụng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, và thời hạn bảo hành.
- So sánh không hợp pháp: Quảng cáo không được sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp giá cả, chất lượng hay hiệu quả sản phẩm với các sản phẩm cùng loại của tổ chức, cá nhân khác.
Một vài câu hỏi thường gặp liên quan khi xử lý vi phạm quảng cáo sai sự thật
Quảng cáo sai sự thật là gì?
Quảng cáo được hiểu là việc sử dụng các phương tiện truyền thông để giới thiệu sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ đến công chúng, với mục đích sinh lợi hoặc không sinh lợi. Điều này bao gồm việc quảng bá các tổ chức và cá nhân kinh doanh, trừ các tin tức thời sự, chính sách xã hội và thông tin cá nhân, theo quy định tại khoản 1, Điều 2 của Luật Quảng cáo 2012.
Trong bối cảnh này, quảng cáo sai sự thật được coi là hành vi gian dối trong hoạt động quảng cáo. Hành vi này có thể được thực hiện bởi cá nhân hoặc tổ chức thông qua các phương tiện truyền thông để giới thiệu sản phẩm, hàng hóa hoặc dịch vụ. Tuy nhiên, nội dung quảng cáo lại bị phóng đại hoặc không đúng sự thật, gây ảnh hưởng tiêu cực đến cá nhân hoặc tổ chức khác. Việc này không chỉ vi phạm quy định pháp luật mà còn làm mất niềm tin của người tiêu dùng vào quảng cáo và thương hiệu.
Lừa dối khách hàng là gì?
Theo quy định tại Điều 198 của Bộ luật Hình sự 2015, lừa dối khách hàng được định nghĩa là hành vi trong quá trình mua bán, trong đó có việc cân, đong, đo, đếm, tính toán một cách gian dối, đánh tráo hàng hóa, hoặc sử dụng các thủ đoạn lừa đảo khác nhằm mục đích thu lợi bất chính. Hành vi này không chỉ vi phạm pháp luật mà còn xâm phạm quyền lợi của khách hàng, gây tổn hại đến sự minh bạch và công bằng trong thương mại.
Ví dụ về quảng cáo sai sự thật ở Việt Nam
Vào đầu năm 2022, nhiều nghệ sĩ nổi tiếng tại Việt Nam đã góp phần lan tỏa thông điệp rằng họ đã vượt qua các căn bệnh nan y như u xơ, u nang nhờ vào một loại thuốc. Thậm chí, một số người còn công khai kết quả siêu âm từ các bệnh viện như một bằng chứng chứng minh sự khỏi bệnh sau khi sử dụng sản phẩm này.
Tuy nhiên, khi tiến hành kiểm chứng các thông tin này, dư luận phát hiện rằng những giấy tờ và tài liệu mà nghệ sĩ đưa ra đều không chính xác: tên phòng khám và bác sĩ đều không tồn tại. Hành động này đã tạo ra một làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng, chủ yếu từ phía người hâm mộ của họ. Cuối cùng, khi Bộ Y tế vào cuộc điều tra, sự thật được phơi bày: thuốc này chỉ là thực phẩm chức năng, không có tác dụng chữa bệnh như quảng cáo, mà chỉ có tác dụng hạn chế sự phát triển của u xơ tử cung, u xơ vú lành tính ở phụ nữ và u xơ tuyến tiền liệt ở nam giới.
Điều đáng lên án trong vụ việc này là sự tham gia của những cá nhân và tổ chức có tầm ảnh hưởng lớn trong cộng đồng. Chính sự tin tưởng vào các nghệ sĩ, mà không có sự tìm hiểu kỹ lưỡng về sản phẩm, đã dẫn đến những hậu quả đáng tiếc cho người tiêu dùng. Sự việc này không chỉ làm tổn hại đến uy tín của các nghệ sĩ mà còn gây ra những rủi ro cho sức khỏe của công chúng.
Lời kết
Trong thời đại thông tin hiện nay, việc quảng cáo không chỉ đơn thuần là giới thiệu sản phẩm mà còn là trách nhiệm xã hội. Do đó, cần nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về việc kiểm chứng thông tin quảng cáo. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến xử lý vi phạm hãy liên hệ kế toán Vina qua hotline 0788555247 hoặc gmail: info@ketoanvina.vn để được hỗ trợ chi tiết hơn.